İsrail Ekonomisini Gelecekte Demografik Nedenlere Dayalı Tehditler Bekliyor

İsrail Ekonomisini Gelecekte Demografik Nedenlere Dayalı Tehditler Bekliyor

İsrail Ekonomisini Gelecekte Demografik Nedenlere Dayalı Tehditler Bekliyor

İsrail Maliye Bakanlığı’nın, Merkezi İstatistik Ofisi’nin 2059 yılındaki demografik yapıya ilişkin öngörüsüne dayanan analizi, ülke ekonomisi açısından endişe yaratıyor. 2059 yılında, Haredi (koyu dindar kesim) olmayan Yahudi kesimin oranı bugünkü %67.9’dan %50.3′ edüşecek; Haredilerin oranı ise bugünkü %11.1’den %26.6’ya, Arap vatandaşların oranı da bugünkü %20.9’dan %23.1’e yükselecek. Yani, ülke nüfusunun yarısı işgücüne etkin olarak katılım sağlamayan Haredi ve Arap vatandaşlardan oluşacak.

 Kadın ve erkeklerin emeklilik yaşının 69’a yükseltilmesi ve Haredilerin matematik ve İngilizce gibi dersleri okumaya başlayıp istihdama katkı vermeleri, Arap vatandaşların iş dünyasına daha fazla entegre olmaları da şartıyla, daha iyimser senaryo ise şu şekilde:

2059 yılında nüfusun yaşlanması ile Devlet bütçesinden yapılacak harcamanın GSYH’ya oranı %1.2 artacak; buna karşılık, Devlet girdilerinin, doğalgaz gelirlerine rağmen, GSYH’ya oranı yalnızca %0.4 artacak. Aradaki %0.8’lik olumsuz farkı oluşturan en önemli faktör ülkedeki çalışmayan ve daha az çalışan kesimlerin (koyu dindar Harediler ve Arap vatandaşlar) nüfusunun ciddi şekilde artması dolayısıyla vergi gelirlerinin dramatik şekilde düşmesi beklentisi.

Bugünkü durumun düzeltilmeden devam etmesinin (emeklilik yaşının yükseltilmemesi, Haredilerin ve Arapların ekonomiye katkılarının bugünkü gibi düşük kalması) ekonomiye getireceği zararlar ise oldukça vahim:

Emeklilik yaşının yükseltilmemesi durumunda, Devletin gelirleri ile giderleri arasındaki fark (GSYH’ya oranına göre) %0.8 değil, %2.4 olacak (bugünkü hesapla 25 milyar NIS zarar). Arap vatandaşların ve Haredilerin iş dünyasına katkı sağlamamaları olasılığını da ekleyince %2.4 olarak zikredilen oran %3.4 olacak (35 milyar NIS zarar).

Kısa süre önce Haredi partilerin de katılımıyla kurulan, sağlam temellere dayanmayan sağcı Hükümetin çatısı altındaki Harediler matematik, fizik, İngilizce gibi evrensel branşları öğrenmemekte, çalışmamakta direnmeleri (Haredi partilerin koalisyon ortağı olmadığı bir önceki Hükümetin bu yöndeki gayret ve adımlarını silip atarak geriye dönüş yapmaları) uzun vadede İsrail ekonomisi açısından çok olumsuz doğurabilecek gibi görünüyor.